اثر ویتامین ث بر ویژگی‌های بیضه و منی بزهای مرخز

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

چکیده

اثر تزریق زیرپوستی ویتامین ث بر ویژگی‌های منی بزهای مرخز (٢ تا ٤ سال سن) بررسی شد. بزهای نر به سه گروه چهار تایی تقسیم و به ترتیب، با مقادیر صفر (یک میلی‌لیتر محلول نمک فیزیولوژیک)، ٢٠ میلی‌گرم و ٤٠ میلی‌گرم ویتامین ث به ازای هر کیلوگرم وزن زنده و به طور روزانه بین ٦ ژوئیه ٢٠٠٦ تا ٦ اکتبر ٢٠٠٦ (١٥ تیرماه تا ١٥ مهرماه ١٣٨٥) تزریق شدند. نمونه‌های خون از سیاهرگ گردن، ماهانه و نمونه‌های منی هر ١٥ روز یکبار با به کارگیری واژن مصنوعی، گرفته شد. ابعاد بیضه (محیط بیضه‌ها درون اسکروتوم، و طول و عرض آن‌ها) یک روز پیش از اسپرم‌گیری، اندازه‌گیری شد. اثر اصلی ویتامین ث و برهم‌‌کنش بین ویتامین ث و زمان نمونه‌برداری بر اندازه‌های بیضه معنی‌دار نبود. اثر برهم‌کنش ویتامین ث و زمان نمونه‌برداری بر غلظت ویتامین ث در پلاسمای خون و مایع منی، و نیز بر میزان جنبایی اسپرم، درصد اسپرم زنده، ناهنجاری‌های اسپرم، و شمار کل اسپرم زنده و بهنجار معنی‌دار بود. ویتامین ث موجب افزایش معنی‌دار درصد اسپرم‌های دارای حرکت پیشرونده شد. مقدار ٤٠ میلی‌گرم ویتامین ث موجب افزایش میزان جنبایی اسپرم‌ها شد و این اثر تا یک ماه پس از قطع تزریق ویتامین، هم‌چنان دیده شد. درصد اسپرم‌های زنده و حرکت کلّی اسپرم‌ها نیز الگوی همانندی را نشان دادند. تأثیر دوزهای ٢٠ و ٤٠ میلی‌گرم ویتامین ث بر کاهش درصد اسپرم‌های نابهنجار یکسان بود. شمار کل اسپرم‌های زنده و بهنجار نیز در پی تزریق ویتامین ث افزایش یافت و این اثر تا مدتی پس از قطع تزریق ویتامین ث، پدیدار بود. یافته‌های این آزمایش، اهمیت ویتامین ث را برای تولیدمثل بزهای نر نشان می‌دهد، هم‌چنان که برای دیگر پستانداران نیز گزارش شده است. از سویی‏، در برخی شرایط ممکن است سنتز ویتامین ث در بدن نشخوارکنندگان برای تولید مثل بهینه، بسنده نباشد.

کلیدواژه‌ها